Debreli Hasan Bir Halk Kahramanı

Türk insanı haksızlığa gelemez damarına basan ne olursa olsun gün gelir cezasını alır. Adına türküler yazılmış eğitimli bir halk kahramanı, Debreli Hasan sizlerle.

Vergi Memurlarının Haksızlığı ile Başlar Herşey.

Edinilen tarihi bilgilere göre vergi memurlarının kendisinin değil amcasına karşı yapmış olduğu haksızlık karşısında arkadaşı (karakedi) ile vergi memurlarına pusu kurup haksız yere aldıkları vergiyi geri aldıktan sonra dağlara çıkar ve eşkıyalık yılları başlar. Debreli Hasan bu yaptığından daha sonra pişman olsa da neye yarar, olan olmuştur bir kere. Alır martinini eline, çıkar Balkanlar’a.

Ant içer: Zulme uğrayana, yoksula, garibana yardım edecek, zenginden alıp  fakire verecek.  Namı yürür  “Bizim Hasancık” diye.

Debreli Hasan Eşkıyalık Yılları

Debreli Hasan her önüne gelenin parasını malını alan bir eşkıya değildir. Debreli Hasan, o dönem milleti soyan, haksız yere milletin parasını alan, sırtından geçinen zenginleri soyar. Paraları halka dağıtır. Zor durumda olanlara yardım eder evlenmek isteyenleri evlendirir.  Bunun bir nedeni de kendisi eşkıya olmadan önce nişanlısının olduğu ancak eşkıya olduğu için ona zarar gelmesin diye evlenmediği bilinmektedir.

Rum zenginlerinden Yargo  Çorbacı’yı soyar. Yargo,”Bıktım şu dağdaki Hasan eşkiyasından bir türlü İzmir’e mallarımı götüremiyorum,”diye söylenir. Etraftaki esnafın, “Be… Yargo, Balkanlarda Debreli’den kaçarken, İzmir dağlarında Çakırcalı Mehmet Efe’ye  rastlarsın,” diye söyledikleri bilindiğinden. Debreli Hasan’ın  Çakırcalı ile aynı zaman diliminde yaşadığı tespit edilmiştir.

Yakından Tanıyalım Debreli Hasan’ı

Debreli Hasan, Drama’da doğup büyümüş halk kahramanı bir eşkıyadır. Yoğun olarak Drama, Kavala, Sarışaban, İskeçe bölgelerinde yaşamış ve eşkıyalık yapmıştır. Dönem dönem Serez ve Gümülcine’de de görüldüğü olmuştur. Yaşadığı dönemine göre iyi sayılabilecek bir eğitim almış olmakla birlikte eğitim hayatını tamamlayamadan dağa çıkmak zorunda kalmıştır. Dağa çıkma nedeni tam olarak net değildir. Bazı yerlerde komutanının hakaretlerine dayanamayıp öldürdüğü yada vergi memurlarının haksızlığına gelemeyip vergi memurlarını öldürdüğü daha sonra dağa çıktığı olarak yazılır. Nasıl öldüğü hakkında net bir bilgi yoktur ancak padişahın affına uğrayıp normal hayata döndüğü bilinmektedir.

Debreli Hasan Drama/Debrencik köyü doğumlu olduğundan dolayı Debreli lakabını almıştır.

Drama Köprüsü Ne Zaman Yapıldı ?

Drama Köprüsü ile ilgili iki rivayet bulunmaktadır. İlki ve yaygın olanı, Debreli Hasan’ın o dönemde yaşayan zengin beylerden ve tüccarlardan çaldığı (gasp ettiği) parayla yaptırdığıyla ilgili söylenen rivayettir. İkincisi ve daha mantıklı olanı ise eski yıkılmış köprüyü tamir ettirdiği yönünde olanıdır. Köprünün yapım yılı bilinmediğinden hangi rivayetin doğru olduğunu bilemiyoruz. Eğer bir gün karbon testi yapılma imkanı olursa hangi rivayetin doğru olduğunu da anlaşılmış olacağız.

Kendisine Yaptığı İyilikler Karşısında Türkü Bile Yazılmış.

Drama Köprüsü ve Debreli Hasan
Sözleri Şu Şekilde;

Drama köprüsü Hasan dardır geçilmez
Soğuktur suları Hasan bir tas içilmez
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin

Bu dörtlükte dramalı hasan’ın yapımında yardımda bulunduğu drama köprüsünden ve dağa çıkmasından söz edilir. “Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin” sözünde ise daha sonra yol arkadaşı karakedi’nin yakalanıp mahpusa düşmesine değinilmiştir.

Mezar taşlarını Hasan koyun mu sandın
Adam öldürmeyi Hasan oyun mu sandın
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin

Adam öldürmenin zor olduğunu. Kendisinin yaptıkları karşısında halkın onun yanında olduğu taktir ettiği bölüm.

Drama köprüsü Hasan dardır daracık
Çok istemem Yarko Çorbacı bin beş yüz liracık
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan Karakedi dinlesin

Bu dörtlükte ise Rum zenginlerinden Yargo  Çorbacı’yı soymasından söz eder ve dağlarda söz sahibi olduğunu ve yine arkadaşı karakedi’ye değinmiş.

Drama köprüsünü Hasan gece mi geçtin
Ecel şerbetini Hasan ölmeden mi içtin
At martinini de bre Hasan dağlar inlesin
Drama mahpusunda Hasan dostlar dinlesin.

Son dörtlükte ise Dramalı Hasan’ın ölümünden söz etmiştir. Ayrıca ardından yaptığı iyilikler ile dile getireceğini.

Ünlü Şarkı Yazarı ve Yorumcu Suavi’nin Sesinden Drama Köprüsü

Kaynaklar: Wikipedia, Medyakesan, Eksisözlük’de yazılan yazılardan yola çıkılarak araştırılmış ve yazılmıştır.

Saygılar.
Fakir Yazar.